شبونه
وجود مشکلات مختلف در دستگاه گوارش، هموروئید یا سایر عفونت‌ها می‌توانند موجب خون در مدفوع شوند که در برخی از موارد با چشم قابل مشاهده نیستند. انجام آزمایش خون مخفی در مدفوع کمک میکند تا وجود خون در مدفوع را بررسی کنید اما نمی‌تواند علت و محل خونریزی را شناسایی کند. بیشترین کاربرد این آزمایش غربالگری سرطان روده است. اگر قصد دارید در ارتباط با آزمایش OBو تفسیر آن اطلاعات کاملی را کسب کنید، ادامه مطالب را دنبال نمایید.
خون مخفی در مدفوع چیست؟
وجود خون در مدفوع نشانه خونریزی در دستگاه گوارش است. این می‌تواند نشان دهنده سرطان روده، پولیپ، هموروئید یا بیماری‌های التهابی روده باشد. خون مخفی در مدفوع با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیست. انجام آزمایش خون مخفی در مدفوع به شناسایی آن کمک میکند اما نمی‌تواند محل دقیق خونریزی را نشان دهد.
عوامل متعددی در ایجاد خون مدفوع دخیل هستند که برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:
۱. شقاق مقعدی: پارگی جزئی در ناحیه بافت مقعد که در هنگام اجابت مزاج ایجاد می‌شود. این عامل به خودی خود پس از ۴ الی ۶ هفته بهبود پیدا میکند. استفاده از غذا‌های فیبردار با هدف نرم کردن مدفوع راه‌حل درمانی مناسب است.
۲. بیماری کرون: این نوعی از بیماری التهاب روده است که موجب احساس درد در ناحیه شکم، اسهال شدید، کاهش وزن و خونریزی مقعد می‌شود. استفاده از رژیم غذایی و دارو‌هایی مانند استروئید‌ها و در نوع شدیدتر، جراحی به درمان آن کمک میکند.
۳. پولیپ روده بزرگ: توده‌هایی در داخل روده بزرگ که موجب خونریزی مقعد می‌شوند. پولیپ‌ها در سه نوع معمولی و بی‌ضرر، حاد منجر به سرطان روده و بدخیم با سلول‌های سرطانی تقسیم‌بندی می‌شوند. استفاده از کونولوسکوپی از جمله راه‌های درمان پولیپ و برداشتن آن‌ها به شمار می‌رود.
۴. هموروئید: یکی از شایع‌ترین علل ایجاد خون مخفی در مدفوع، بواسیر یا هموروئید است. متورم و التهاب سیاهرگ‌های راست روده و مقعد باعث تشکیل هموروئید می‌شوند. استفاده از مواد غذایی حاوی فیبر، استفاده از انواع پماد‌ها و در موارد حاد انجام جراحی بهترین راه درمانی است.
۵. نقص مادرزادی: این عامل موجب بیرون زدگی کوچک در دستگاه گوارش می‌شود که با علائمی مانند تب، اسهال و خون در مدفوع خود را نشان می‌دهد. برای درمان از جراحی و ترمیم روده استفاده می‌شود.
۶. رگ‌های خونی: بروز مشکلات عروق خونی در دستگاه گوارش مانند ناهنجاری‌های عروق خونی و بیماری موجب ایجاد آن می‌شود. استفاده از شیوه‌های درمانی غیرجراحی مانند دارو درمانی یا آندوسکوپی باعث بهبودی آن می‌شوند.
۷. زخم: وجود زخم‌هایی در معده، روده کوچک یا مری در برخی اوقات می‌توانند منجر به خونریزی مقعدی شوند. کاهش تولید اسید معده و عفونت‌های ناشی از باکتری را می‌توان با مصرف دارو برطرف کرد. در صورت زخم سوراخ شده نیاز به جراحی دارد.
چرا آزمایش خون مخفی مدفوع تجویز می‌شود؟
همراه با بالا رفتن سن امکان ابتلا به سرطان روده در افراد افزایش پیدا میکند. به همین علت پزشکان برای مردان و زنان بالای ۴۵ سال انجام آزمایش مدفوع را توصیه می‌کنند. این آزمایش ساده می‌تواند به پیدا کردن سرطان کولون یا رکتوم در افراد به پزشک معالج کمک کند.
یکی دیگر از مواردی که پزشک آزمایش خون مخفی در مدفوع را تجویز میکند، وجود خونریزی در دستگاه گوارش است. این بیماری می‌تواند علائم خاصی نداشته باشد اما انجام آزمایش در غربالگری افراد مبتلا به سرطان روده تأثیر خواهد داشت.
این آزمایش در دو نوع برای بررسی خون داخل مدفوع به کار برده می‌شود. در نوع اول (gFOBT) نمونه مدفوع بر روی کارت آزمایشی آغشته به ماده گیاهی گایاک مورد بررسی قرار خواهد گرفت که تغییر رنگ کارت نشان دهنده وجود خون است. در آزمایش دوم (FOBT) از پروتئین تخصصی به نام آنتی بادی استفاده می‌شود که به هموگلبین‌های حامل اکسیژن گلبول‌های قرمز خون می‌چسبد. آزمایش نوع دوم به علت عدم محدودیت خوردن غذا پیش از انجام آزمایش، رایج‌تر از نوع اول است.
تفسیر آزمایش OB چگونه انجام می‌شود؟
نتیجه نهایی آزمایش مدفوع به فاکتور‌های مختلفی بستگی دارد. جنسیت، سن، سابقه پزشکی و شیوه به کار برده شده برای آزمایش تأثیر به سزایی در نتیجه خواهد داشت. تفسیر آزمایش OB به صورت مثبت و منفی اعلام می‌شود.
برای انجام این آزمایش از مواد شیمیایی استفاده می‌شود، نتیجه منفی به معنای طبیعی بودن وضعیت مدفوع است. اگر آزمایش شما مثبت باشد، خون از دستگاه گوارش در نمونه مدفوع شما وجود دارد. انجام آزمایش‌های دیگر مانند کونولوسکوپی می‌تواند به یافتن محل، علت و میزان خونریزی به پزشک معالج کمک کند.
دقت داشته باشید نتیجه مثبت در آزمایش نشانه ابتلا به سرطان نیست. همان‌طور که گفته شد پارامتر‌های مختلفی در پیدا شدن خون داخل مدفوع نقش دارند. علاوه بر این مصرف غذا‌های خاص (آب میوه یا میوه‌های حاوی ویتامین C، گوشت قرمز، جگر، گوشت گاو و بره) نیز می‌توانند تأثیر به سزایی در نتیجه آزمایش داشته باشد.
بیماری‌های قابل تشخیص با آزمایش OB
با توجه به اینکه وجود خون مخفی در مدفوع می‌توانند به علل مختلف ایجاد شوند. برخی از بیماری‌های قابل تشخیص با آزمایش OB عبارت‌اند از:
- سرطان روده
- پولیپ یا تومور خوش‌خیم در روزه بزرگ
- شقاق مقعدی
- بواسیر یا هموروئید
- کولیت روده
- زخم معده
- مشکلات مری
- کم خونی و خونریزی گوارشی
- بیماری التهابی روده
- سندروم روده تحریک‌پذیر
OB در آزمایش خون:ALT text
انجام آزمایش OB در منزل با هومکا!
آزمایش OB یا خون مخفی در مدفوع با هدف غربالگری سرطان روده در افراد بالای ۴۵ سال از جانب پزشک معالج تجویز می‌شود. وجود خون در مدفوع بسته به علل متفاوتی ایجاد می‌شود که با انجام آزمایش OB و سایر تست‌های مرتبط می‌توان علت، مکان و میزان خونریزی را شناسایی کرد تا بتوان بهترین راه درمانی را انتخاب کرد. انواع مختلفی از این آزمایش وجود دارد.
در صورتی که میخواهید آزمایش مدفوع را همراه چکاپ در منزل انجام دهید میتوانید با سامانه هومکا در ارتباط باشید. هومکا پلتفرم خدمات آزمایش در منزل است که طرف قرارداد با آزمایشگاه‌های مختلف در استان تهران و شهرهای کرج، قزوین، شیراز، اصفهان، مشهد، تبریز، اهواز، قم و رشت است. شما میتوانید از طریق مراجعه به سایت www.homeca.ir یا تماس با شماره ۰۲۱۶۷۳۷۱، ضمن دریافت مشاوره از کارشناسان هومکا درخواست خود را ثبت کرده و از مزیت پوشش بیمه پایه و تکمیلی این سامانه بهره‌مند شوید.