فال زدن به دیوان حافظ از کجا شروع شد؟

ایرانیان طبق رسوم قدیمی خود در روزهای عید ملی یا مذهبی نظیر نوروز بر سر سفره هفت سین، و یا شب یلدا، با کتاب حافظ فال می گیرند. برای این کار، یک نفر از بزرگان خانواده یا کسی که بتواند شعر را به خوبی بخواند یا کسی که دیگران معتقدند به اصطلاح خوب فال می گیرد ابتدا نیت می کند، یعنی در دل آرزویی می کند. سپس به طور تصادفی صفحه ای را از کتاب حافظ می گشاید و با صدای بلند شروع به خواندن می کند. کسانی که ایمان مذهبی داشته باشند هنگام فال گرفتن فاتحهای می خوانند و سپس کتاب حافظ را می بوسند، آنگاه با ذکر اورادی آن را می گشایند و فال خود را می خوانند.

یک پژوهشگر درباره اینکه چرا با حافظ فال می‌گیریم می‌گوید: مردم با پناه بردن به دیوان حافظ به جای دلهره و ترس، به امیدواری و آسودگی می‌رسند.

حافظ شیرازی بارها از واژه فال در دیوان خویش نام برده است و بخت و اقبال و همای سعادت را به کار بسته است؛

به ناامیدی از این در مرو بزن فالی

بود که قرعه دولت به نام ما افتد

ز خاک کوی تو هر گه که دم زند حافظ

نسیم گلشن جان در مشام ما افتد.

دکتر زرین کوب در باره با سابقه گرفال حاقظ شیرازی می گوید: در ایران باستان، مغان از سحر و جادو دوری می جستند، ولیکن به فال گرفتن و پیش گویی روی می آوردند. یکی از انواع فال درمیان آنها نگریستن در آتش مقدس و فال زدن با آن بود. در شاهنامه بارها از فال زدن های شاهان، پهلوانان و موبدان یاد شده است

رئیس مرکز حافظ شناسی (دکتر کاووس حسن‌لی) می‌نویسد: برخی از منابع تاریخی گواهی می‌دهند که مردم ایران در دوره‌های گذشته، از میان دیوان شاعران، با شاهنامه فردوسی، مثنوی مولوی، و آثار سعدی فال می‌گرفته اند. اما دیرگاهی است که دیوان حافظ در موضوع فال جای دیگر آثار را گرفته و به جای آنها نشسته است.

“شاپور پساوند” شاعر شیرازی در زمینه تفأل به حضرت حافظ، گفت: شاید مردم مغرب زمین به پدیده‌­ای به نام فال گرفتن مثل ما شرقی­‌ها انسی تا این حد نداشته باشند، اما در شبه قاره هند، عثمانی و کشورهای همسایه شمال، این عقیده طبیعی است تا آن جا که سر از دیوان شاعران دیگری نظیر بیدل هم در آورده است. الهام گرفتن از شعر حافظ و مصلحت جویی از او هم از همین موارد است که این مردم را به سوی خواجه بیش از سایر شاعران جذب کرده است.

چه کسی اولین بار با دیوان حافظ فال گرفت؟

نخستین کسی که به تفأل زدن به دیوان حافظ اشاره می کند، مؤلف کتاب دیاربکریه، ابوبکر طهرانی است که در سال ۸۶۷ ق، ۷۵ سال پس از مرگ حافظ (د ۷۹۲ ق) به شیراز رفته بود. او در آن سال جهانشاه میرزا را که برای گوشمالی پسر سرکشش پیربوداق ، به فارس سفر کرده بود، همراهی می کرد ( ابوبکرطهرانی، ۱۳۵۶: ۲/۳۶۳-۳۶۴). به هر روی، پس از تدوین اشعار حافظ و دستیابی مردم قشرهای وسیعی از طبقات اجتماعی به دیوان حافظ و آشنایی با اشعار رندانه و اسرارآمیز او، گرفتن فال حافظ در ایران میان عارف و عامی عمومیت و رواج یافت.

در پایان از شما خواننده محترم که این مطلب را تا انتها مطالعه کرده اید می خواهیم با خواندن حمد و سوره یک نیت خیری کنید و از حضرت حافظ مددی بگیرید و از فال حافظ آنلاین استفاده کنید. علاوه برا فال حافپ میتوانید انواع دیگر فال را در پرتال آلامتو مشاهده کنید.

 

منبع مطلب از salamdonya