مراسم آیین چهل منبر برای بروجردی ها از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است جالب است بدانید که این مراسم در لرستان ، اصفهان و گرگان رایج است.
بروجردیها بعد از ظهر تاسوعا برای گرفتن حاجت از حضرت ابوالفضل العباس به چهل سقاخانه رفته و شمع روشن میکنند.
نحوه برگزار چهل منبر در بروجرد
«چهل منبر» یکی از آیینهای سنتی استان لرستان است که به عنوان یک اثر معنوی در فهرست آثار ملی کشور ثبت شدهاست. منظور از چهل منبر همان چهل محل برگزاری روضه و سقاخانههای خانگی است. این مراسم در بروجرد بعدازظهر تاسوعا شروع میشود که زنان در محلههای مختلف با صورتهای پوشیده به چهل سقاخانه میروند و در هر منبر برای گرفتن حاجت، شمعی روشن میکنند. با فراگیری بیماری کرونا این مراسم به صورت محدودتری و بدون حضور در مکانهای مسقف برگزار میشود.
درباره تاریخچه این آیین اطلاعات چندانی وجود ندارد اما به گفته قدیمی ها این مراسم به یاد انتقال مظلومانه پیکر یاران امام حسین از کربلا به سمت کاخ یزید زنده نگه داشته میشود که سپاه عمربن سعد برای نمایان شدن سرهای یاران امام حسین مشعل روشن کرده تا روی نیزه در شب دیده شوند و در چهل شهر به نمایش گذاشته شده است.
چهل منبر یکی از آیین سنتی بروجرد بوده که در این شهرستان بسیار رایج است و در روز تاسوعا برگزار میشود.
چهل منبر بروجرد
چهل منبر به عنوان اثر معنوی در فهرست آثار ملی کشور ثبت شدهاست.
این مراسم بعد از ظهر تاسوعا آغاز میشود و عزداران حسینی برای گرفتن حاجت به چهل سقاخانه رفته و شمع روشن میکنند .
سقاخانه یا تکیه در استان لرستان به خصوص شهرستان بروجرد بسیار رایج بوده و از اول محرم و تا پایان این ماه در ساعات مختلف روز دایر میباشند.
سقاخانه به خانه هایی گفته میشود که اقدام به نصب پارچه های مشکی به مناسبت شهادت امام حسین (ع) میکنند و در دهه محرم به نزورات صلواتی میپردازند.
منزل احمدوند واقع در خیابان فروردین
منزل احمدوند واقع در خیابان فروردین کوچه گنجبر هر ساله میزبان بسیاری از عزاداران حسینی است.
ماه محرم در شهرستان بروجرد همچون سایر شهرهای کشور دارای شور و اشتیاق بسیار زیادی بوده و دسته های عزاداری و همچنین برپا شدن سقاخانه ها حال و هوای این شهر را محرمی میکنند.
سقاخانهها در ابتدا بیشتر جنبه خدماتی داشتند و بانیان آنها بیشتر به منظور ثواب بردن، اقدام به ساخت و نگهداری آنها میکردند. برخی سقاخانهها دائمی بودند و برخی دیگر در زمانهای خاص به ویژه به هنگام عزاداری محرم برپا میشدند. برای آگاهی دادن به رهگذران در شب، شمعهایی در اطراف سقاخانه تعبیه و روشن میشد که بعدها جنبهای مذهبی پیدا کرد و کسانی که نذر و نیازی داشتند هر شب جمعه، شمعهایی را در سقاخانهها روشن میکردند.
در روز تاسوعا برخی از بانوان لرستانی در عزای سید الشهدا و به نشانه همراهی با یگانه بانوی صبر با پاهایی برهنه و صورت پوشیده در سطح شهر به راه میافتند و با زمزمه ذکر و مناجات چهل شمع را در چهل منبر عزای حسین (ع) به نیت برآورده شدن حاجت روشن میکنند.
در این آئین هر کس که حاجتی دارد با پای پیاده و نقاب بر رو، ۴۰ شمع را در ۴۰ سقاخانه یا حسینه روشن میکند و تا سال آینده به انتظار برآورده شدن حاجتش مینشیند.
این آئین که از صبح تاسوعا در سطح شهرستانهای خرم آباد و بروجرد آغاز میشود تا حدود اذان مغرب ادامه مییابد و بانوانی که در این سنت حضور مییابند در هر منبر به یاد اسارت زینب کبری و دیگر زنان و کودکانی که در عاشورا به اسیری رفتهاند اشک ماتم میریزند.
حضور در این محفل با پای برهنه، نگفتن هیچ ذکری جز یا الله، روشن کردن شمع، برداشتن یک حبه قند از هر روضه و مجلس عزای سیدالشهدا(ع) از جمله آیینهای ویژه چهل منبر در استان لرستان است. چهل منبر در بروجرد در عصر تاسوعا و تا پاسی از نیمه شب ادامه دارد. این آیین معمولاً در محلههای قدیم بروجرد برگزار میشود. در این آیین زنان و مردان ضمن پوشاندن صورتهایشان به تکرار نام خدا و روشن کردن شمع به یاد کشتگان کربلا میپردازند. افرادی که نذر دارند.
ر آیین چهل منبر در بروجرد صاحب سقاخانهها با شیرینی و شربت و گاهی چای در زمستان از میهمانان پذیرایی میکنند. رسم بر این است که اولین شمع را در خانه تاریخی آقا روشن کنند و آخرین شمع را در امامزاده شاهزاده ابوالحسن روشن نمایند.
خانه تاریخی آقا یکی از خانههایی که مورد توجه مردم بروجرد است. این خانه بیت مرحوم حضرت آیتالله میرزا محمود صاحب مواهب است که ایشان از علما و فضلای طباطبایی بروجرد بوده که ایشان را به نام آقابزرگ میشناختند و بهدلیل معنویت و شرایط ویژهای که آن بیت شریف داشته از دیرباز موردتوجه عزاداران سیدالشهدا(ع) بوده و عزاداریها بهصورت موروثی به فرزندان ایشان منتقل شده و امروزه نیز برگزار میشود.