اگر یک شکل یا شی را بتوان به دو یا چند قسمت مساوی تقسیم کرد، به طوری که آنها بخشی از یک تصویر سازمان یافته باشند، می گوییم متقارن هستند.
تقارن چیست؟
اگر به فرهنگ لغت امید مراجعه کنیم، خواهیم دید که کلمه قرینه که در اصل کلمه ای عربی است، این معانی را دارد: «شباهت و جفت شدن دو صورت در طرفین نقطه». اما در ریاضیات و هندسه، وقتی از تقارن صحبت میکنیم، منظور این است که وقتی شکلی جابهجا میشود، میچرخد یا منعکس میشود، همان شکل دیگری خواهد بود. همین امر برای دو قسمت از یک شکل نیز صادق است. در ریاضیات و هندسه در مدرسه، بیشتر بر تقارن دو قسمت یک شکل تأکید می شود. بنابراین، ما نیز در این آموزش بر روی این موضوع تمرکز می کنیم. در واقع یک شکل متقارن است که می توان آن را به دو قسمت مساوی تقسیم کرد.
تقارن محوری یکی از انواع نمونه های تقارن است که در اطراف ما به وفور یافت می شود. هنگامی که یک شکل با توجه به یک خط مستقیم (یا یک محور) متقارن است، به آن تقارن محوری گفته می شود. شکل سمت چپ تصویر در قسمت قبل تقارن نوع محوری را نشان می دهد.
تقارن محوری را با یک مثال بیشتر توضیح می دهیم. شکل زیر را در نظر بگیرید.
در میان سه عمل جابجایی، چرخش و انعکاس، تقارن نوع محوری با عمل “بازتاب” تعریف می شود. برای وجود تقارن نوع محوری، باید خطی وجود داشته باشد که در آن انعکاس یک قسمت از شکل، قسمت دیگر را ایجاد کند. اما بازتاب چیست؟ عمل تفکر را می توان با یک ایده ساده درک کرد. به عنوان مثال، مانکن بالا را در نظر بگیرید. فرض کنید این مانکن را روی کاغذ می کشیم. اگر کاغذ را دقیقا روی خط سبز نشان داده شده در شکل تا کنیم، می بینیم که دو نیمه دقیقا به هم می رسند. این مفهوم بازتاب است.
خط تقارن محوری یا محور تقارن چیست؟
خطی که شکل را به دو قسمت مساوی تقسیم میکند یا برش میدهد، بهگونهای که تقارن محوری بهوجود بیتید، «محور تقارن» نامیده میشود. محور تقارن را «خط تقارن» یا «خط تقارن محوری» نیز مینامند. میتوان گفت که محور تقارن اشکال را به دو قسمت تقسیم میکند که بازتاب یکدیگر هستند. شکل زیر محور تقارن یک تصویر متقارن را نشان میدهد.